Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antika Kenti’nde Roma dönemine ilgilendiren şadırvan aynı pınar kalıntısı dolaşma ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Miras Eğreti Listesi’ne 2012’da dahil edilen, Anadolu’daki arz bol mahfuz Zeus Tapınağı’na sülale sahipliği eden antika kentteki kazıların bu yılki bölümü, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 17 Ağustos’tan bu yana Kütahya Valiliğinin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) eliyle Halk Yatırım ile Gürok Turizm ve Madencilik sponsorluğunda sürdürülüyor.
DPÜ Bilim Edebiyat Fakültesi Kazı Bilimi Bölümü ve Hafriyat Başkanı Prof. Dr. Gökhan Ateşli, AA muhabirine, Aizanoi’da 2022 yılı çalışmaları kapsamında agora (çarşı), Penkalas Çayı (Herif Çay) ve tiyatroda mücahede yürüttüklerini söyledi.
Agorada güzeşte yıl bulunan Zeus Tapınağı’nın abidevi methal kapısının basak yapısının tamamen ortaya çıkarıldığını belirten Coşkun, “Bu merdivenin acilen önünde yani agoranın avlusunda, avluya ait mermer döşemeler de aktarılma yüzüne çıkarılmaya başlandı.” dedi.
Ateşin, agorada elde edilen bulguların antik kentin geçmişine kandil tutacağını vurguladı.
Dükkan yapılarında eskimemiş kalıntılara rastlandı
Ayrıca, agorada antik döneme ilişkin kullanılmamış dükkan kalıntılarına ulaşıldığını dile getiren Ateşli, şöyle bitmeme etti:
“Antik dönemdeki değişik eksiksiz kentler kadar Aizanoi’nin de kalbi agorada atıyordu. Aizanoi’nin çarşısını şöyle hayalet etmeliyiz: Beyninde kısaca 95 metre uzunluğunda kareye yakın üstü celi tıpkısı hayat var. Bu avlunun zemini şu temel kadar açtığımız bütün alanlarda büyük boyutlu mermer, plak taşlarla döşenmiş ve kaplanmış vaziyette. Güzeşte yıl yaptığımız kazılarda agoranın güneyindeki 4 dükkanı açığa çıkarmıştık. Bu yıl ise agoranın doğusunda da bir güneyinde olduğu üzere dizili dükkanların olduğunu belirleme ettik.”
Dükkanlardan birinin açığa çıkarıldığını anlatan Coşkun, tayin edilen özge dükkanların dahi birlikte mürettep olduğu bilgisini verdi.
Burdur’daki Kibyra Antika Kenti’nde bulunan çeşmeye benziyor
Bu hafriyat sezonunun yeryüzü eke bulgularından birinin ise kestirmece 2 bin yıllık pınar olduğunu nâkil Coşkun, şunları kaydetti:
“Bakaya, agoranın avlusunun kuzeydoğu köşesinde açığa çıkardığımız değirmi düzenlenen tıpkı nymphaion (pınar) yapısına ilgili. Bu model mimarlık kalıntılar arkeolojik kazılarda daima karşılaşılabilen buluntular değil. Bu sebeple da gerçekten bulduğumuzda çok sevindik ve çok heyecanlandık. Bu çeşmenin su geliri ortasında saha alıyor. Merkezindeki kanaldan akarsu geliyor. Tıpkı havuz kadar fon edelim. Günümüzdeki şadırvanlara az buçuk benzetebiliriz.”
Antika dönemde çağ boyu agorayı ziyaret fail ve burada tecim fail insanların bu çeşmeden faydalandığını bildiren Ateşli, mermerden değirmi havuz şeklinde yapılan çeşmenin ortasındaki aynı kanaldan su geldiğini, havuzun taşmasını karşıcı tahliye kanalının birlikte bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Ateşli, yemeni düzenlenen 5 metre 20 santimetrelik çapa sahip böylesine ayrımsız yapının Aizanoi’birlikte bugüne kadar ilk kez bulunduğunu, Anadolu’bile analog örneğinin Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde olduğunu sözlerine ekledi.
