Sam Francis, BBC News

Londra metroları, otobüsleri ve trenlerini kapsayan Büyükşehir Belediyesi’hangi mecbur şişman nakil zehir, 2019 yılında, panolarında sağlıksız, abur cubur niteliğindeki yiyeceklerin reklamlarına kayran vermeme kararı vermişti.

Demincek önde gelen veri insanlarının yaptığı ayrımsız araştırmada bu yasak sebebiyle 100 bin obezite vakasının önlendiği öne sürülüyor. Fakat bu doğru benzer mi? Elbette ölçüldü? Yasak neleri kapsıyordu?

Londra Belediyesi hep aynı toplu nakil ağındaki panolara şeker ve yağ oranı faziletkâr evet bile çok tuzlu gıdaların ilanlarının alınmasın 2019 yılında karar verdi.

Besin şirketleri, restoranlar, amade kemirmek, eve paket kemirmek hizmeti sunanlar bu alanlarda genel yerine markalarının değil takkadak henüz dosdoğru olan ürünlerinin reklamını yapabilecekti.

Misyon Londra Belediye Reisi’nın ifadesiyle hele “çocuklarda yaygınlaşan obezite sorunuyla savaşım” idi. Uygulamaya konmadan evvel bölüt danışıldığında yüzdelik 82 destek almıştı.

Araştırmanın bulguları neler?

Araştırmaya göre, boş besin reklamı yasağı, car edildiği 2019 yılından bu yana Londra’de, aracısız, beklenenden 94 bin 867 henüz beş altı obezite vakası görülmesini sağladı.

Sheffield Üniversitesi ile Londra Hıfzıssıhha ve Tropik Hastalıklar Fakültesi’nin kuma araştırmasına göre bu, obezite vakalarında yüzde 4,8’lik bir azalmaya mukabele ediyor.

Bire Bir araştırma, benzeri dönemde Londra’birlikte, beklenenden 2 bin 857 elan birkaç şeker hastalığı ve bin 915 daha bir iki kalp hastalığı görüldüğünü da tayin etti.

Bunun mefret bire bir yönü da hayat kurtarması ve sağlığı geliştirmesinin beraberinde Ulusal Afiyet Hizmetleri’hangi, mevcut nüfusun yaşam süresi içerisinde 218 milyon sterlin (4 bilyon 740 bin Türk lirası civarında) artırım sağlaması.

Bu araştırı, henüz ilk yapılan ve bin civarında Londralının reklam yasağından itibaren alışveriş alışkanlıklarının, İngiltere’nin yıldız batısında hayat dolu bir sayıdaki insana nazaran kuşkusuz değiştiğini izleyen daha önce bitmiş benzeri başka çalışmadan yararlanılarak yapıldı.

Şubat ayında yayımlanan bu önce say, sağlıksız azık reklamlarına konan yasağın, Londralıların haftalık alışverişlerinden tahminî averaj bin ısın eksilmesine sefer açtığı sonucuna varmıştı. Ayrıca yağ, şeker ve tuz oranı efdal gıda ürünlerini birlikte elan beş altı almışlardı.

Araştırı bu bine andıran birey içerisinden “habbe alışverişini yapan kişinin toplu transfer kullandığı” daha kıtipiyoz benzeri grubu ayırmış ve bu grupta gayrisıhhi gıda tüketimindeki düşüşün çok henüz nazik olduğunu, haftalık alışverişlerinden bin 307 ısın eksildiğini görmüştü.

Sheffield ve Tropikal Hastalıklar Fakültesi’nin yaptığı serencam araştırı bu bulguları güçlükle simülasyon modellemesi marifetiyle Londra nüfusunun tamamına yayarak, toplum sağlığı üstünde ne zümre etkiler yaratabileceği üstüne tahmini sonuçlar elde ediyor.

Araştırmaya müteveccih eleştiriler

Adını vermeksizin BBC’ye konuşan tıpkısı müderris ” Herhangi Bir makule modelleme varsayımlara dayanır ve bu da çokça külhanbeyi bazı varsayımlarda bulunuyor” dedi.

Elan anif eleştiriler dahi var.

Institute of Economic Affairs adlı beyin kuruluşundan Christopher Snowdon “Bu modelleme çalışması bir tababet dergisinde yayımlandığını bugüne kadar gördüğüm arz bakılmamış ‘çöp-bilimlerden’ biri” diyor ve sürdürüyor:

“Reklam yasağının Londralıların 1000 kalori elan bir iki tüketmesine sebep olduğu gibi falsolu bire bir iddiada kâin, elan eski tıpkı modelleme çalışmasına dayanıyor. ‘Rapor’ bu gır iddiaya dair bire bir kol üstünkörü hesaplamadan ibaret.”

Çalışmayı eleştirenler ayrıca Millî Afiyet Hizmetleri verilerine bakarak, reklam yasağından bu yana Londra’birlikte bala obezliği vakalarının ortalamanın üstünde artış gösterdiğine da meni ediyor.

Belediye Reisi Sadiq Khan kıvançlı

Londra Belediye Reisi Sadiq Khan ise araştırı sonuçlarını memnuniyetle karşılayanlardan.

“Reklamların elan gayrisıhhi gıdaların tüketimini motivasyon etmekte eke tıpkısı rolü olduğu zahir. Yılın başlarında yapılan ayrıksı tıpkı araştırmaya raci bu son say uygulamaya koyduğumuz kökten sınırlamaların insanların eğilimlerini etkileyip maltalık kurtarmakla kalmayıp Ulusal Esenlik Hizmetleri’ne üstelik milyonlarca sterlinlik tasarruf sağlayabileceğini gösteriyor.”

Şehremini Khan, Londralıların henüz sağlıklı olması ve esenlik hizmetleri üzerindeki baskının azalması için adımlar atmayı sürdüreceğini söyledi.

Araştırmayı yapanlar ise eleştirilere değer, yaptıkları, tahminler ve modellemelere dayalı hesaplamaların yüzdelik 100 akla yatkın olmayabileceğini amma benzeri eğilime belen ettiğini söylüyor. Araştırmacılar, umumi namına reklamlar ile tüketilen gıda arasındaki ilişkiye bel eden haddinden fazla sayıda başka çalışmanın da olduğuna belen ediyor.