Prof. Dr. Mehmet Cihan Ziyalı, göletlerin oluşturduğu risklere dikkat çekti

Prof. Dr. Mehmet Dünya Kültürlü, göletlerin oluşturduğu risklere ilgi çekti

Prof. Dr. Mehmet Dünya Işıklı:

“Kazançlı nedenlerle nesir edilen yerey dolgu setler, mühendislik hizmeti almadan lüzumlu önlemler alınarak nesir edilmezse şişman duygusal ve servet kaybına bozukluk cins”

BİTLİS – Küçük Asya Akarsu Altı Araştırmaları ve Sporları Derneği Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Âlem Aydınlık, bölgede sayısız örneği olan göletlerin oluşturduğu risklere dikkat çekti.

Bitlis merkeze bağlı Yolalan beldesinde mekân belediyesi ile el yoluyla imece usulüyle yapılan sulama göleti esbak tün patladı. Göletin patlaması üstüne yaşanan su baskınında beldenin Düzköy Mahallesi sular altında kaldı. Bir Nice evde maddesel hasar meydana gelirken, bazen ahırların bile akarsu altında kalması ile haddinden fazla sayıda büyükbaş hayvanın öldürme olduğu öğrenildi. İlk incelemelere bakarak 50 milyon liralık maddi hasarın meydana geldiği beldede adeta faciadan dönüldü. AFAD Bitlis İl Müdürlüğü, akarsu baskının ardından bölgeye giden ekiplerin hasar tespiti için himmet başlattığını duyurdu.

“Bölgede sayımsız örneği var, iri duygusal ve para kaybına sebep gibi”

Yaşanan olay sonrası açıklamalarda mevcut ASAD Derneği Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Dünya Aydınlık, göletlerin oluşturduğu risklere ilgi çekti. Prof. Dr. Okumuş, bölgede sayısız örneği olan göletlerin ilişik kurumların gözetiminde bilimsel ilkelere bakarak mücehhez projelere uygun yapılması gerektiğini söyledi. Bir zamanda hidrolik ve hidroloji alanında ehlihibre olan ve bu alanlarda faaliyet yürüten Prof. Dr. Mehmet Evren Vazıh, gerçekten göletle büyük barajlar beyninde strüktürel olarak fark olmadığını söyleyerek, “Göletler yüksekliği 15 metreyi bulan, genelde sulama ihtiyacını bloke etmek amacıyla inşa edilen aşağı baraj yapılarıdır. Büyüklüklüleri ne olursa olsun bire bir gölet inşaatının öge olarak iri ayrımsız baraj yapısından mukavim benzeri farkı yoktur. Konuşu nedenlerle düz yazı edilen yer dolgu setler, mühendislik hizmeti almadan gerekli önlemler alınarak inşa edilmezse büyük can ve dünyalık kaybına hastalık cins. Bu nedenle hele toprak dolgu göletlerde (barajlarda) geçirimsiz kil kullanılmalı, dolgu malzeme silindirle haddinden fazla bereketli sıkıştırılmalı ve üst içindeki suyu drene edecek kum süzgeç yerleştirilmelidir. Ayrıca gelen fazla su gövde üzerinden kontrolsüz aşmasın diyerek bir güvenlik yapısı olan ‘dolusavak’ oluşum edilmesi şarttır. Bu kabil akarsu yapıları iri benzeri emniyetle yapılmazsa çok nazik riskler taşırlar. Makul şerait sağlanmazsa basınç altında beden içinden suyun sızması yahut beden üzerinden suyun aşması sonucu vücut yıkılarak göletin mansabındaki bölgeler nazik aynı yıkıma maruz kalabilir. Bu nev sorunlarla karşılaşmamak amacıyla bu kök akarsu yapılarının DSİ gibi ilişik kurumların nezdinde ve encam dozaj mühendislik hizmeti alarak projelendirilmek yoluyla mensur edilmesi gerekmektedir. Huysuz durumda nazik felaketler kaçınılmaz olur” dedi.

Share: