Tarihi ayakta tutan ahcar bin yıldır üretilmeye devam ediyor
NEVŞEHİR UNESCO’nun Dünya Mirası listesine giren Kapadokya Bölgesindeki dağlardan çıkartılan ahcar, bin yıldır bir nice yapıyı süslemeye bitmeme ediyor.
Nevşehir’in Avanos ilkin girmek için ön genelinde kâh dokunaklı eteklerinde ismini yöreden düzlük Nevşehir Soluk taşı çıkarılmaktadır. Nevşehir’da tafsilatlı süredir taş ocağı işletmeciliği eden Ahmet Bölübaşı yaptığı açıklamada; “Avanos’dahi kâin taş ocağından çıkartılan taşları fabrikada işliyoruz. Hele minare taşı, hanuman taşı, süslü taş olarak yapıyoruz. İsrail’e, İngiltere ve Fransa’evet gönderdik. Katıldığımız fuarlar sebebiyle birçok ülkeye gönderiyoruz. Yurtiçinde de İstanbul ve İzmir özellikle koyulmak üzere periferi kesimlerine daha çok gönderiyoruz” dedi. Nevşehir taşının villa yapımında da kullanıldığını söyleyen Bölükbaşı; “Taştan yapılan bu evler, giderek taş han oluyor. Bu taşlar antrparantez nefes alıyor, harami giremiyor. Taşlardaki esneme sebebiyle dahi depreme dayanabilen. Ocaktan çıktığı anda yumuşak olan taş hava ve güneşi görünce tedricen serleşiyor” şeklinde konuştu. Taşın geçmişinin bin yılı aştığını belirten Bölükbaşı; “777 almanak Saruhan’de bu taştan yapılmıştır. Bölgemizde birçok tarihi yapıda birlikte bu taşı soldurmak mümkündür” ifadelerini kullandı.
Taşlar; ocaktan çıkarıldığında kolay olan bu taş cinsi havayla bağlanak ettikçe sarımtırak renge dönüşür, sertleşir ve dayanıklı benzeri gereç haline sağlık. Ocaktan çıkarıldığında işlenmesi bayağı olduğundan binaların yöre yüzeylerinde minval verilerek çokça kullanılmıştır. 19’uncu çağ Nevşehir evleri, yamaçlara ya kayaların oyulması kanalıyla evet da akçakesme taştan düz yazı edilmişlerdir. Bölgenin yegâne mimarlık malzemesi olan taş, demin Dünyanın ciharıyek tarafında aranan bir bina malzemesi kendisine kullanılıyor. Türkler Küçük Asya’ya geldiklerinde beledi düzene geçerken, Bizans ve Romalıların taşı bina malzemesi adına kullandıklarını gördüler. Bu dönemden itibaren birlikte, hele Küçük Asya Selçukluları ilkin başlamak amacıyla taş işçiliği ve mimarisinde, hele bile dini mimaride misilsiz güzellikte eserler ortaya çıkarttı. Tarihi İpek Yolu üzerinde kervansaraylar, hanlar, hamamlar yaptılar. Taş binaların yapımında sıkça beğenilen tıpkı gereç olan ‘Doğal Sarıtaş’ taşı Nevşehir yöresinden çıkarılan volkanik ve andazit özellikleri taşıyan ve ismini yöresinden düz soluk yada pembemsi renkli bir taş cinsidir. Nevşehir yöresinde eski binalarda, camilerde, hanlarda bu taş cinsi çokça kullanılmıştır. Nevşehir taşının işlenmesi ve yapıya makul arkaç getirilmesi kolaydır. Görgüsüz yontulur ve uzun ömürlü sağlam aynı taştır. Nevşehir Taşı çıkarılması ve işlenmesi mahdut tıpkısı taş olduğundan sakat taş yapıların restorasyon işlerinde kullanılmaktadır. Antrparantez 2000 C’ye büyüklüğünde dayanıklı olduğundan yüksek ısılı fırın yapımında yeğleme edilir. Dayanıklılığı, hamal gücünün oluşu ve Anadolu bile mübarek miktarda bulunması taşın yapılarda kullanılmasını sağlamıştır.
