Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ilkgüz ayında ihracattaki parite kaynaklı kaybın 1,8 milyar dolara ulaştığını söyledi. Gültepe, kaybın yılbaşından bu yana ise 10 bilyon doların üstüne çıktığını belirtti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş ise aynı geçmiş yılın ayrımsız ayına bakarak yüzdelik 298,3 yükselerek 10 bilyon 384 milyon dolar bariz verilen dış tecim verilerini başarı kendisine nitelendirdi.
TİM, ilkgüz kocaoğlan ihracat verilerini Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla Trabzon’bile açıkladı. Tecim Bakanı Mehmet Muş, ilkgüz ayına ve yılın üçüncü çeyreğine ilgilendiren geçici aut ticaret verileri ile ilgili kendisine şöyle konuştu:
“İSTANBUL MUTABAKATI GİBİ ANALIZÖR OLASI BİR GIDA KRİZİNİN ÖNÜNE GEÇMİŞTİR: Avrupa Birliği (AKARSU) ülkeleri amacıyla hele yükselen erke fiyatları ve beklenen gaz kıtlığı zımnında sene böylecene nekahet ihtimalinin güçlendiği belirtilirken IMF Başkanı sert geçecek ayrımsız kışın Avrupa’bile sosyal huzursuzluklara nöbet açabileceği uyarısında bulundu. Ekonomide böylesine dokunaklı sorunların var olduğu benzeri ortamda dünyanın farklı coğrafyalarında tırmanan gerilimler hal amacıyla iş birliği yapmayı güçleştirmekte ve sorunları körüklemektedir. Türkiye yerine, hazar odaklı dış siyaset ülkemiz doğrultusunda uluslararası dayanışmaya ulama sağlayan gelişigüzel adımı dün olduğu üzere zaman da desteklemeye bitmeme edeceğiz. Bayağı Karadeniz’in öte kıyısında yaşanan savaşın tıpkı dakika evvel sona ermesi ve başta azık ve erke güvenliği tevessül etmek amacıyla global ekonomiye etkilerini yeryüzü organ sıyırmak için 2 aydır başarıyla hesaplı İstanbul Mutabakatı kadar çözümler muhtemel benzeri gıda krizinin önüne geçmiştir. Zira tahıl koridoru piyasaları sakinleştirmeye ve azık enflasyonunu sınırlamaya havari olmaktadır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ GÜÇLÜ NEMA PERFORMANSINI SÜRDÜRMEKTEDİR: Toptan tedarik zincirlerinin hala toparlanamadığı siyasi gerilimler ve savaşların bile etkisiyle küresel enflasyonun zirveye çıktığı ve kaslı ekonomilerin duraklık sinyalleri verdiği böylesi tıpkısı ortamda Türkiye ekonomisi civil civil tahaccüm performansını sürdürmektedir. Sahi 2021 yılında yüzdelik 11,4 ile serencam 50 yılın en faziletli tahaccüm hızına vasıl Türkiye ekonomisi son kendisine 2022 yılının ikinci çeyreğinde da yüzde 7,6 kadar kudretli bire bir büyüme oranını kaydetmeyi başarmıştır. Bu dönemde karışık yurtiçi hasıla artışımızın yarısından fazlası dünyalık ve hizmet ihracatımızdan gelmiştir. Nedeniyle ekonomimiz global ortamdaki yekpare zorluklara karşın dengeli ve sürdürülebilir ilerleyişini sürdürmektedir.
TÜRKİYE İHRACATI 2021 YILINDA YAKALADIĞI BAŞARIYI 2022’NİN İLK 9 AYINDA DAHI SÜRDÜRMÜŞTÜR: Bu yöndeki performansımız doğrulama edilmekte olup OECD henüz geçtiğimiz hafta yayınladığım ekonomik görünüm raporunda ülkemiz amacıyla 2022 nema tahminini yüzdelik 3,7’den 5,4’e yükseltmiştir. Altın katılımcılar, Türkiye ihracatı 2021 yılında yakaladığı başarıyı 2022 önceki 9 ayında üstelik sürdürmüştür. Geride bıraktığımız ilkgüz ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın tıpkısı ayına bakarak yüzde 9,2 artışla 22,6 altı milyar dolar olmuştur. Şurası kıvançla tefhim etmek isterim ki bu miktar ulaştığımız sunma yüksek ilkgüz ayı ihracat rakamıdır. Böylelikle 2022 yılının önceki 9 ayının tamamında mahiye yerine bildirme yüksek ihracat rakamlarına ulaşmış bulunuyoruz.
OCAK- ILKGÜZ DÖNEMİ İTHALATIMIZIN YAKLAŞIK 3’TE 1 BİRİ ENERJİ İTHALATINDAN KAYNAKLANMAKTADIR: Ilkgüz ayında dış ticaret hacmimiz geçtiğimiz yıla göre yüzde 26 oranında artışla 55,6 bilyon dolara ulaşmıştır. Enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan anif artışın etkisiyle ithalatımız 33 milyar dolar olmuştur. Eş- ilkgüz dönemi ithalatımızın kısaca 3’te 1 biri erke ithalatından kaynaklanmaktadır. Öte yandan son dönemde altın ithalatında ateş parçası yükselişte ithalatımızda yaşanan artış hareketli olmaya başlamıştır. söz konusu artım ev-ilkgüz döneminde de bitmeme etmiş olup mecmu altın ithalatı benzeri eski yılın aynı dönemine göre yüzde 150 artarak 12,1 milyar dolara erişmiş durumdadır.
HÜKÜMET NAMINA TAMLIK FİRMALARIMIZIN YANINDA BULUNUYOR, ONLARA DESTEK VERİYORUZ: Ilkgüz ayında zer ve enerji dış tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 100’ün konusunda çıkmaktadır. Hükümet yerine temelden başlayarak aynı acun markası haline gelmelerine büyüklüğünde pek çokça aşamada tekmil firmalarımızın yanı sıra bulunuyor, onlara destek veriyoruz. Bihakkın eskimemiş ihracat ve e- ihracat destekleri ve finansman modeliyle güncel gelişmelere uzlaşma sağlayıcı yeni nesil destek mekanizmalarını sunduğumuz geçtiğimiz hafta gerçekleştirdik.
PRE-FİNANCİNG MODELİYLE DESTEKLERİN ETKİNLİĞİ ARTTIRACAK: Pre-financing modelimizde heybetli bir sac ayağı olacaktır. Çünkü bu emsal ile desteklerimizin etkinliğini arttıracak, rastgele sene destekler üzere bütçeden ayrılan kaynağı finansman ile eşleştirerek çoğaltan etkisiyle ihracatçımızın hizmetine sunmuş olacağız. Mavera yandan, bakım sektörünün elan ferah konuma gelmesini temin etmek amacıyla ulusal ve arsıulusal gelişmeleri dikkate aldığımız kapsamlı çalışmalarımız okunabilen sürmektedir. Hep 4 karardan oluşan ve geçtiğimiz aylarda kamuoyuyla paylaştığımız hizmet ihracatı destek program paketimiz bunlardan vakit kaybetmeden aynı tanesidir. Önümüzdeki süreçte attığımız adımlarla bakım ihracatımızı dahi dinamik biçimde, daha art seviyelere taşımaya kararlıyız.
TİCARET DİPLOMASİ FAALİYETLERİMİZ KAPSAMINDA GÖRÜŞMELERİMİZ BITMEME EDİYOR: İhracat ailemiz amacıyla delil niteliğinde olacak bu çalışmalarımızın yanı sıra tekrar ihracatçılarımızın önünü yarmak üzere ticari diploması faaliyetlerimize birlikte sürat kesmeden devam ediyoruz. 2 ahit önceki Ukrayna Başvekil Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı ile kavga sonrası Ukrayna’nın yeniden inşası, Türk müteahhitlerinin rolü, tahıl koridorunun işleyişi, başıboş tecim anlaşmamızın yürürlüğe girmesi üzere onay süreçleri kabil konuları ele aldık. Tecim diplomatlık faaliyetlerimiz kapsamında esasen geçtiğimiz haftalarda imzaladığımız protokoller ile Malezya ve Gürcistan’la var olan azade ticaret anlaşmalarımızın kapsamını genişlettik. Antrparantez Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde katıldığımız Mürekkep Uluslar Genel Kurulu ve Şanghay teşrikimesai teşkilat zirvesiyle bir nice ülkedeki mevkidaşımız ile düet konuşma imkanımız ve bu ülkelerle ikili ticari ilişkilerimizi istimara fırsatımız oldu.
BÜYÜK ÖZVERİYİ VE GAYRETLE ÇALIŞMALARINI SÜRDÜREN CEMI İHRACATÇILARIMIZA TEŞEKKÜRLERİMİ SUNUYORUM: Sizlerin gayretleriyle geçtiğimiz sene olduğu üzere 2022 yılında da ihracatın kazançlı büyümemizin anne unsuru olmaya devam edeceğini inanıyorum. Sanayimizi son yıllarda gösterdiğimiz atılımı devam ettireceğimizi, ihracatın ve yatırımcıların soğuk tıpkı bunaltıcı olduğu mevcut büyüme ortamını sürdürülebilir kılacağımıza eminim. Iri özveriyi ve gayretle çalışmalarını sürdüren yekpare ihracatçılarımıza şahsım ve ülkemiz yerine teşekkürlerimi sunuyorum.”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin parite kaynaklı kayıplara işaret ettiği konuşması satır başlarıyla şöyle:
“KİMYEVİ BAP İHRACATI İLK SIRADAKİ YERİNİ KORUDU: 22,6 milyar dolarla kamu zamanların yer faziletli ilkgüz ayı dış satım performansını gerçekleştirmiş olduk. İhracatımız 9 ayda 188 milyar doları, 12 ayda ise 252 bilyon doları aştı. Son 12 ayın tamamında mahiye dış satım rekorları kırdık. Güzeşte kamer 15 sektörümüz ihracatını artırırken kimyevi maddeler global piyasalardaki gelişmelerin dahi etkisiyle ilk sıradaki yerini korudu. 2,9 milyar dolarlık dış satım gerçekleştiren kimyevi maddeleri, 2,7 milyar dolarla otomotiv, 1,9 milyar dolarla amade çul ve konfeksiyon, 1,7 milyar dolarla polat, 1,3 milyar dolarla hayatiyet elektronik sektörü takip etti. Eylülde tahıl, araba ve gözyaşı kâr sebze mamulleri sektörlerimiz tarihlerinin sunu yüksek ihracatını gerçekleştirdi. Otomotiv, möble ve mücevher sektörlerimizde üstelik özen alımlı artışlar var. Geçen ay bin 942 firmamız dış satım ailesine katıldı. bahis konusu firmalarımız 114 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirdi.
ARZ HADDINDEN FAZLA İHRACAT FAIL 5 İL İSTANBUL, KOCAELİ, BURSA, İZMİR VE ANKARA OLDU: 45 ilin ihracatının artırdığı eylülde yer çokça ihracat işleyen önce 5 iklim İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Sakarya, Çorum, Konya ve Gaziantep’in koskocaman ihracat artışları yakaladık. Trabzon’un de istikrarını korudu. Trabzon eylülde 84 milyon dolar dış satım gerçekleştirdi. Tığ bu güzelce şehrimizi avantajlı konumu ve geniş hinterlandı ile Rusya’ya, Kafkaslar’a, Türk Cumhuriyetlerine açılan makro tıpkı husus namına görüyoruz. Trabzon cumhuriyetimizin 100. yılında 2 milyar doları hedefleyecek.
EYLÜLDE GENIŞLIK ÇOK İHRACAT ALMANYA, BENDE VE IRAK’A GERÇEKLEŞTİRİLDİ: Türkiye’nin sunu çokça dış satım yaptığı önce 3 büyüklük Almanya, BENDE ve Irak oldu. Eylülde Suudi Arabistan’a yüzde 221, Lübnan’a yüzdelik 102 ve İsviçre’ye yüzdelik 71’lik dış satım artışı oldu. 220 ülkeden 131’inde ihracat arttı. İhracatta kilo başına ünite değerdeki artma üstelik devam ediyor. Ünite ihracat değerimiz geçen yılın eylül ayına göre yüzde 22 artışla 1,62 dolara yükseldi.
PARİTE KAYNAKLI KAYIP 10 MİLYAR DOLARI AŞTI: Yılbaşında 1,15 seviyesinde olan euro-dolar paritesi eylülde 0,96’ya kadar geriledi. Bu durumun ihracata inatçı yansıması bitmeme ediyor. İhracattaki parite kaynaklı kaybolma elden eylülde 1,8 bilyon dolara ulaştı. Yılbaşından bu yana ise 10 milyar doları aştı. Bu kritik dönemde hele Euro Bölgesi’ne ihracat yapan firmalarımızın parite riskini ayn önünde bulundurarak fiyatlandırma yapmaları ehemmiyet en ediyor.
TÜRKİYE ENERJİ PAHAL SEKTÖRLERDE GÜVENİLİR TEDARİKÇİ: Öncelikle ifade etmeliyim ki, Sayın Cumhurbaşkanımızın de dediği gibi Türkiye’nin enerji güvenliğinde aynı sav gözükmüyor. Çağ başkanlarımızla yaptığımız toplantılarda, enerji krizinin ülkemiz amacıyla olasılı yansımalarını değerlendirdik. Enerji yavaş sektörlerde Türkiye inanılır tedarikçi olarak öne çıkıyor. Alelhusus çıpa-çelik, çimento, seramik, sırça, basılmış kabilinden sektörlerde irade artışı bekliyoruz. Erke krizi zımnında Avrupa yeşil dönüşümü ikinci plana atmış görünüyor. Ancak önümüzde ‘Yeşil Mutabakat’ gibi iddialı bir murat bulunuyor. Kriz atlatıldıktan bilahare Avrupa bu hedefe çok daha aşkin odaklanacak. Dolayısı ile ihracat ailesi yerine çabucak bugüne değil, yarına üstelik ırgamak durumundayız. Yenilenebilir kaynakların dünya cıvıltı üretimindeki payı yüzdelik 28, Türkiye’bile ise yüzdelik 46 seviyesinde. Bu alanda ülkemizde yatırımlar serian bitmeme ediyor. Burada tıpkı diğer okazyon kapısı dahi yenilenebilir erke üretiminde geçer not açacak-gereçler üzerine müteharrik firmalarımız amacıyla var. Avrupa tahavvül sürecini hızlandırmak yerine yavaş tıpkı mali nesep ayıracak. İnanıyorum kim yerel firmalarımız hem milli erke profilimizin dönüşümünde hem da bu açacak-gereçlerin ihracatında eleştiri caka alacak.”
