Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) eliyle başlatılan gece kuşu halkalama çalışmaları ile Türkiye’deki yarasaların kafile güzergahı, abuhava değişikliğinin yarasalar üzerindeki etkisi, beslenme, üreme, dirim döngülerinin takibi kadar veriler elde edilecek.
ÇAKÜ Eldivan Afiyet Hizmetleri Patika Yüksekokulu Yer Sağlığı Programı öncülüğünde, ÇAKÜ Çandır Hayatı Aplikasyon ve Araştırma Merkezi (YABAM) koordinasyonunda yarasalar hakkında daha fazla hikmet edinebilmek üzere halkalama çalışması başlatıldı.
Çalışmaya, kasım ayında Köyceğiz Dalyan Hususi Yer Siper Bölgesi’ndeki Küçük Asya Sığla Ormanları’nda dirim alanı oluşturan ara sıra yarasaların halkalanmasıyla başlandı.
ÇAKÜ Aşılanmamış Hayatı Aplikasyon ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Tarkan Yorulmaz, AA muhabirine, yarasaların, kutuplar hariç dünyanın gelişigüzel yerinde yayılan çeşitler olmasına rağmen haklarında çok bir iki şey bildik canlılar olduğunu söyledi.
Yarasaların Türkiye’de memeli faunası içre sunma neşeli ikinci grubu oluşturduğunu tamlayan Yorulmaz, “Zamanında yapılan çalışmalarda imdi hangi bölgede tünedikleri, ne kök çeşitliliğine topluluk oldukları kabil dizgesel araştırmalara odaklanılmıştı. Serencam dönemde ÇAKÜ merkezli çalışmalarla yarasaların ekolojik rolleri konusunda odaklanmaya çalışıyoruz. Bizler ÇAKÜ Karışık Hayatı Aplikasyon ve Araştırı Merkezi’nin tedris üyeleri ve araştırmacıları kendisine yarasaların Türkiye’deki ekolojik rollerini, ekolojik davranışlarını ortaya koyacak öncü icraat yapıyoruz.” dedi.
Yarasa halkalaması Türkiye’üstelik ilk defa ÇAKÜ öncülüğünde yürütülüyor
Yarasalarla ilgilendiren birçok araştırı yaptıklarını dile getiren Yorulmaz, şöyle devam etti:
“Yarasaların halkalanması başlığı, Türkiye’da ilk kez esasen ÇAKÜ öncülüğünde planlı degaje kapsamlı ayrımsız iş. Burada tığ yarasaların millî anlamda barhana hareketliliğini anlamaya çalışıyoruz. Karşı haddinden fazla beş altı molekül bildiğimiz yarasaların göçleriyle ilgili millî aynı ağ oluşturmaya çalışıyoruz esasta. Bu halkalamalarda elde edeceğimiz kalın kafalı bildirimlerle tığ yarasaların ne ekolojik ve eko-coğrafik bölgeleri ne dönemlerde yeğleme ettiğini, bunun altında yatan nedenlerini, iklimsel mi azık kaynaklı mı olduğu üzere yanıtları ortaya koyarak belki akıbet dönemde daha çok konuşulan abuhava değişikliğinin yarasaların hareketliliği üzerindeki etkisini ayrıntılı vadede anlamamızı sağlayacak veriler elde etmiş olacağız. Bu halkalar üzerinde Çankırı Karatekin Üniversitesinin kısaltması ÇAKÜ ve TR kodu ile beraber bir numara serisi olacak. Bu halkalar ilerleyen dönemlerde henüz çok gece kuşu bireyine uygulanarak, elbette tığ bunları artırarak Türkiye’nin ayrı ayrı yerlerinden bu bulguların anlayışsız dönüşlerini almaya başlayacağız. Bunların ekolojik analizlerini akabinde tafsilatlı vadeli adına ortaya koymuş olacağız.”
Ekolojik koşullarda uzunca yıllar farklı tehditleri kaldırılmış edebiliyor
Eldivan Sağlık Hizmetleri Iz Yüksekokulu Dr. Öğr. Üyesi Okan Ürker birlikte yarasaları incelerken ayrımlı disiplinleri tıpkısı araya getirdiklerini anlatım etti.
Halkalama çalışmalarının ince vadede izleme çalışmaları olduğunu, yarasalar özelinde dünyada teferruatlı yıllardır yapılan ayrımsız teknik olduğunu belirten Ürker, “Bu yılın başında Şark Afrika ülkelerinden Ruanda’üstelik 40 sene önceki halkalanmış bire bir gece kuşu bireyi ile beş altı hafta ilk dahi Rusya’nın Sibirya bölgesinde 41 yıl evvel halkalanmış aynı eksantrik yarasanın bulunduğu kaydedildi. Bu kadar banal canlının 41 yıl boyunca doğada yaşayabildiğini, farklı alanları değişik şekillerde kullanabildiğini ve bu kadar ekolojik koşullarda uzun uzun yıllar süresince değişik tehditleri de bertaraf edebildiğini görüyoruz.” diye konuştu.
Türkiye’da halkalama çalışmalarının bu sene başladığını, önce adına Köyceğiz Dalyan Hususi Yer Koruma Bölgesi’ndeki Anadolu Sigala Ormanları’nda 6 bireyin halkalandığını nâkil Ürker, kısaca 5 sene önceki Bursa Uludağ’üstelik, Çanakkale’dahi, Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nda, Ankara Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı’nda yerleştirilen gece kuşu yuvaları üzerinde bu çalışmaları yaptıklarını, etraflı yıllar devam etmesi planlanan çalışmaları, yetiştirdikleri öğrencilerin sürdüreceğini dile getirdi.
İlk etapta 1500 gece kuşu halkalanacak
ÇAKÜ’nün yarasalar özelinde uzun vadeli etkisi olabilecek ayrımsız çalışmaya kandil tuttuğunu tabir eden Ürker, şunları kaydetti:
“Türkiye’birlikte 39 gece kuşu türümüz var. Bunlardan sadece biri kâr ile sönümsüz ve vücudunun iriliğinden hava halkalama yapılmayan aynı yarasa türü olduğundan ülkemizde geriye küsurat 38 türü halkalayabileceğiz. Tığ bile 38 tür odağında değişik habitatlarda, düzenli namına izlediğimiz sahalarda elan evveli yerleştirdiğimiz yarasa kutularında tüneyen bireylere ve kolonilere evet dahi tınlamalı strateji ettiğimiz mağaralardaki kolonilere ilk etapta elimizde bulunan 1500 halkayı 1-2 sene içerisinde takmış olmayı planlıyoruz. Devamında elde edilen verilerin analizine göre, halkalama programımızı detaylı yıllar boyunca devam ettireceğiz.”
