Antik kentte kâin sabit bedel (narh) kararnamesi, kentin Roma döneminde yaşadığı kazançlı krizle mücadeleyi gösteriyor
Enflasyonu Romalılar de durduramamış
Roma döneminde yaşanan ekonomik krizden sorti üzere İmparator Diockletianus vasıtasıyla çıkarılan sabit karşılık (Narh) kararnamesinin işe yaramadığı ortaya çıktı
MUĞLA – Dünyanın genişlik balaban mermer antik kenti olmasının birlikte, gladyatörler ve çok kenti adına bile bildik UNESCO Acun Firez Mirası Eğreti Listesi’nde vadi düzlük Stratonikeia Antik Kenti Sedir Binası’nda blok mermerler üstünde bulunan sabit karşılık (Narh) kararnamesi, kentin Roma döneminde yaşadığı konuşu akse ve faziletkâr enflasyona alın sunulan mücadeleyi içeriyor.
Sabit değer kararnamesi karaborsaya hastalık oldu
Yaşanan kazançlı krizden çıkmak amacıyla dönemin Roma İmparatoru Diockletianus, seçkin alanda mütezayit fiyatları geçirmek, eşit artışlarını yenmek amacıyla çıkardığı Narh (Tüketicinin korunması amacıyla belli başlı mecburi tüketim malları üzere devletçe verilen çakılı fiyat) Kararnamesi’nin da işe yaramadığı otaya artık. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, İmparator Diockletianus’un fiyatların yükselişini kontrol edemeyince dondurma kararı alarak sabitlediği ve bunu birlikte sedir binasındaki balaban mermer bloklara yazmasına rağmen kudretli olamadığını açıkladı.
Sığır eti kilosu 80 denari, askerlerin yıllık maaşı bin 600 denari
Roma İmparatoru Diockletianus yoluyla çıkarılan Narh Kararnamesi ile bazen zorunlu istihlak maddeleri, leşker maaşları, çul eşyası fiyatları, nitelikli ve niteliksiz işçi fiyatları mermer bloklara yazıldı. Bunlar beyninde ayrımsız öğretmenin yıllık maaşı 600 denari olurken, askerin almanak maaşı Bin 800 denari, 1 kilogram sığır eti 20 denari, nitelikli balığın kilosu ise 50 denari, ayçiçek yağının kilosu 80 denari ve marul, karpuzun tanesi de 1 denari adına belirlenmiş.
“Sabit denk kararnamesi fiyatların artmasına ve karaborsaya bozukluk olmuş”
MSKÜ Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Stratonikeia Antika Kenti’nin sedir binasındaki Narh Kararnamesi’nin gerçekte benzeri imparatorluğun iktisadi krizden depar çabalarını yansıttığını açıkladı. Rektör Kaçar, “Stratonikeia Muğla bölgesi amacıyla çok majör aynı şehir. Burası aynı zamanda Roma İmparatorluğu döneminde halihazırdaki yapıların koca aynı kısmı 2’nci, 3’üncü yüzyıllara tarihleniyor. Bire Bir zamanda burası hassaten agorasında düz alan İmparator Diockletianus’un bedel kararnamesinin gösterildiği, bire bir ayrıksı ifadeyle Narh Kararnamesi ile haddizatında Roma kentleri içerisinde Diockletianus’un fermanını barındıran ender kentlerden birisi. Bu yönü ile haddinden fazla koskocaman. Bu kararname ne işe yarıyor? Bu kararname değme şeyden önceki imparatorluğun 3’üncü yüzyılda yaşadığı iktisadi krizden depar çabalarını yansıtıyor. Bu şu intikal geliyor. İmparator fiyatların yükselişini arama edemeyince fiyatları dondurmaya değişmeyen vermiş. Bunda muvaffakiyetli olabilmiş mi? Elbette hayır. Çünkü fiyatlar piyasada oluşuyor ve imparatorun değer kararnamesi fiyatların daha da azmasına veya başka bire bir şekilde karaborsanın oluşmasına misil açmış. Kentte ara sıra sütunların üstünde gördüğümüz yazılardan anlaşıldığı kabilinden 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı yüzyıllarda yani Canlı Antik Asır döneminde de çokça mefret anıtlar, işler devam ediyor. Yani kent hem Roma Dönemi’nde, hem Bizans Dönemi’nde, Osmanlı Dönemi’nde ve günümüzde camimizden de anlaşıldığı kabil Cumhuriyet Altını Dönemi’nde bile önemini kayırma etmeye devam ediyor” dedi.
