Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin, bulunduğu coğrafyayı tarımsal üretimle doyurabileceğini belirterek, “Sonunda hem mülk hem bile mühim korkulu kazanırız. Zira, dünyayı doyuran kimse, dünyanın önder ülkesi de odur. İşte bu nedenlerle tarımı boşlama edemeyiz.” dedi.

TOBB ile Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gelişim birliğinde yürütülen “Tarım-Gıda Derece Zinciri Bağlamında Kıtipiyoz Ölçekli Çiftçilerin Risk Yönetimine Yönelik Seçeneklerinin Geliştirilmesi Çalışması”nın tanıtım toplantısı TOBB İkiz Kuleler’da gerçekleştirildi.

Hisarcıklıoğlu, burada yaptığı konuşmada, çiftçilerin, istihsal, finansman, pazarlama, iklim değişikliği ve katıksız afetler üzere çok sayıda riskle karşı karşıya kaldığını, onları değme şarta hazırlamak ve ortaya çıkma beklenen zararları azaltmak gerektiğini anlatım etti.

Bu noktada 80 yıllık uzmanlığı kâin FAO ile alay malay çalışmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Hisarcıklıoğlu, şöyle bitmeme etti:

“FAO’nun vukuf ve tecrübe paylaşımının çokça değerli ve yararlı olduğunu görüyoruz. Bu projeye birlikte 2022 başında başladık. Ankara, Edirne, Eskişehir, İzmir, Konya ve Şanlıurfa’dahi 1000’e andıran üreticimizle sahada mülakat gerçekleştirdik. Elde edilen bulguları, Tarım Bakanlığımızın, akademisyenlerimizin ve sektörel uzmanların katılımıyla 2 hafta geçmiş Eskişehir’de düzenlendiğimiz çalıştayda değerlendirdik. Toplantımızın 2. etabında bile bunları konuşacağız.”

Verdiği destekten ekolojik ortam Tarım ve Orman Bakanı Birim Kirişci’ye teşekkürname eden Hisarcıklıoğlu, “Bakanımızın liderliğinde umum birliğiyle ekincilik ve hayvancılıkta, ülkemizi türe ettiği kırat çıkaracağımıza inanıyoruz.” dedi.

“Cümle bu coğrafyayı biz doyurabiliriz”

Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin tarımsal hasılada Avrupa’de önce, dünyada 10. tam yer aldığını, buradan elde edilen 25 milyar dolarlık dış satım sebebiyle kesin döviz geliri kazanılarak dış tecim dahası verildiğini söyledi.

Tarım ve hayvancılığı ati açısından da katiyen ihmal edilmemesi gereken benzeri kısım yerine gördüklerini belirten Hisarcıklıoğlu, dünyadaki koca artışının yaratabileceği sorunlara bel etti.

Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin elinin altında müthiş bire bir imkan bulunduğunu vurgulayarak, “Kamu bu coğrafyayı tığ doyurabiliriz. Böylece hem mülk hem de stratejik kısık kazanırız. Zira, dünyayı doyuran kimse, dünyanın önder ülkesi da odur. İşte bu nedenlerle tarımı boşlama edemeyiz.” ifadelerini kullandı.

“Çözüm önerileri çalışmamızda ortaya konuldu”

Akıbet dönemde piyasayı geliştiren önemli adımlar attıklarını dile getiren Hisarcıklıoğlu, lisanslı antrepo sisteminin hayata geçmesini sağladıklarını belirtti.

Hisarcıklıoğlu, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ile lisanslı depo şirketi Lidaş’ı kurduklarını vurgulayarak şunları söyledi:

“Peşinden hususi sektörümüz dahi bu alanda yatırımlara başladı. Büyüklük genelinde lisanslı depo sayısı 300’e, depo kapasitesi 9 milyon tona ulaştı. Buraya konulan iz karşılığında alınan Elektronik Ürünü Senedi (ELÜS) finansmana erişimde güvence oldu. Devletimiz üstelik yatırım, icar, geri hizmet ve analiz destekleriyle lisanslı depoculuğun gelişmesine şişman yardım verdi. Ardından Yapıt İhtisas Borsasının kuruluşunu gerçekleştirdik. Ticaret borsalarımız bile sunturlu bire bir uyanıklık sergileyerek hem TMO-Lidaş’ın müessis ortağı oldular hem birlikte Anadolu’bile it canlı çokça lisanslı deponun açılmasını sağladılar. Antrparantez bugün Türkiye’üstelik 25 olan çıkışlı sınıflandırıcı laboratuvardan balaban kısmını birlikte borsalarımız faaliyete geçirdi.”

Hisarcıklıoğlu, tarım ve hayvancılıkta üretim sürecinin ince olduğunu, nedeniyle akça dönüşünün zaman aldığını ve finans ihtiyacı ile finansal riskin arttığını dile getirdi.

Üretim esnasında kontrol edilemeyen çok sayıda riziko ve ipham bulunduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:

“Bu dahi gelirde süreklilik riskine kez açmaktadır. Ürünlerin arzı gelişmemiş dönemli, talebi ise tafsilatlı dönemlidir. Harcama yapmaya başlanılan süreyle akça dönüşü arasındaki süreyi hile edecek finansal mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır. İşte bu ve benzeri riskler, sahada yaşanan teessürat ve hal önerileri çalışmamızda ortaya konulmaktadır. Esasında, risklere cebin atılacak adımlar konusunda önemli tecrübemiz birlikte bulunmaktadır. Mecburi deprem sigortası DASK ve ekincilik sigortaları alanında dünyanın yeryüzü kalburüstü havuz modellerinden birisi akseptans edilen TARSİM, neleri başarabileceğimizin iyicene örnekleridir. İnanıyorum ki Tarım Bakanı’mızın liderliğinde ve Bakanlığımızın bile destekleriyle üreticilerimizi riskler üzerine elan kurnaz ve müdebbir ayla getireceğiz.”

“Türk üreticileri çokça önemsiyoruz”

FAO Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu da gerçekten ölçekli üreticinin pazardaki stratejisinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Türk üreticileri haddinden fazla önemsediklerini tamlayan Gutu, şöyle dedi:

“Onları önemsemeye ve desteklemeye devam edeceğiz. Zirai desteklerin verilmesi, mutluluk ve toplumun gelişmesi üzere çokça koskocaman. Âdeta ve ılımlı ölçekli aile işçilerini bile künde fail kuruluşların yönetimde alay sahibi olmasını sağlamalıyız. Kıtipiyoz ölçekli üreticilerin katıksız töz ve inovatif ürünlere erişimi bile ayn önünde bulundurulmalı. Bu çiftçilerin bilgi, ustalık ve eğitimine bile yatırım yapmalıyız. Aşağılık ölçekli çiftçilerin kazançlı ve içtimai sorunlarına ne kadar yoğunlaşırsak tarım gıda sistemlerini o büyüklüğünde dönüştürebiliriz.”