Trabzon’a has “zerdava” ve “Tonya finosu” ırkı köpeklerin, hesaplı jen haritası çalışması sonucu tescillenmesi hedefleniyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ekincilik Fakültesi Zootekni Bölümünce “Karadeniz Bölgesine Ilişkin Köpeklerin Irk Kendisine Tanımlanması Amacıyla Yapı Bilimsel ve Genetik Karakterizasyonunun Yapılması” projesi yürütülüyor.
Proje kapsamında “zerdava” ve “Tonya finosu” ırklarının tescili ve pusat altına alınması için geniş haritası araştırılıyor.
Trabzon Zerdava Köpeği Derneği ve Tonya Finosu Koruma ve Yetiştirme Derneği katkılarıyla planlı çalışmalarda, köpeklerden alınan içki ve DNA örneklerinden zerdava ve Tonya finosunun safkan köpek ırkı oldukları ve zoolojik özellikleri, coğrafi dağılım ve çizgi kabil özellikleri belirlenerek tescillenecek.
Projeyi yürüten ekipte vadi düz Zootekni Bölümü öğretim görevlisi Elif Cilavdaroğlu, Trabzon’a gelerek Beşikdüzü ilçesinde elektrik gösteren derneğin envanterindeki köpeklerle kırsaldaki köylerde kâin köpekleri inceledi, koku örneği aldı.
Cilavdaroğlu, AA muhabirine, evcil ırkları arkalamak ve onları bire bir derece kendisine vermek amacıyla projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ağır Ünal’ın üstelik yerli ırkların tescillenmesine çok ehemmiyet verdiğini belirten Cilavdaroğlu, “Derneklerin bile destekleriyle verilerimizi aldık. Çalışmalarımızın içeriğinde Tonya finosu ve zerdavanın, ayrımsız soy adına tescillenmesine müteveccih gen haritalaması yazmak üzere yola çıktık ve benzeri zamanda morfolojik özelliklerini de alıyoruz. Bu hayvanlarımızın verileri sonucunda birlikte bu ırklarımızın tescillenmesi, ayrımsız soy yerine kabul edilmesi niyetindeyiz. İnşallah çalışmamız liyakatli olur.” ifadelerini kullandı.
Beşikdüzü’nde 28 Tonya finosundan çağ örneği aldıklarını rapor eden Cilavdaroğlu, elan önceki Samsun’birlikte ve Trabzon’bile zerdava ırkından örnekler aldıklarını kaydetti.
Tonya Finosu Dulda ve Yetiştirme Derneği Başkanı Muazzez Aydınlık birlikte derneklerinin 2017’dahi Tonya finosunu yüklenmek ve gelecek kuşaklara aktarma etmek üzere kurulduğunu anlattı.
Tonya finosu ırkının nesli tükenme tehlikesi altında olduğunu dile getiren Görgülü, “Yaptığımız emek doğrultusunda şu an kopya seçkin sabık gün artıyor. Irk kendisine kazandırmak üzere faaliyet yaptık.” diye konuştu.
Münevver, Tonya finosunun kürkü beyaz zehir, tafsilatlı tüylü ve döş kafesinin yeleli, kuyruğunun yuvarlak, kulaklarının bayağı ve sarp, burnunun siyah olduğunu belirterek, “Irkımızın nesli tükenme tehlikesi altındaydı. Evcil ve milli ırkımızı kazandırmak üzere faaliyet yapıyoruz.” dedi.
Bursa Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Terbiye Merkezi Komutanlığı bünyesindeki Köpek Istihsal ve Yetişek Set Komutanlığında yetiştirilen zerdava cinsi köpek, mayın, bomba, uyuşturucu bap arama ve çalışkan istirdat operasyonları amacıyla eğitilen ilk evcil ırk olmuştu.
