Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Terbiye ve Araştırı Hastanesine uykuluk hastalıklarını kişileştirme için kazandırılan “fibroscan” adlı aygıt hizmete girdi.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörü ve sindirim bilimi uzmanı Prof. Dr. Yusuf Yılmayan, AA muhabirine, fibroscanın ultrason probu, bunun tutkun olduğu elektronik herkes ve arama ünitesinden oluştuğunu söyledi.
Ultrasonik dönüştürücünün karaciğer dokusuna düşük frekanslı titreşimler göndererek karaciğer sertliği ve karaciğerdeki kantitatif yağ miktarının ölçüldüğünü anlatan Yılmayan, cihazın kurulmasının arkası sıra geçmiş muayeneyi yaparak teşhis koyduğunu belirtti.
Yılmayan, cihazın Amerika ve Avrupa’birlikte haddinden fazla koca kullanıldığını rapor ederek, sindirim bilimci ve endokrinologların sakil namına tercih ettiğini aktardı.
Karaciğerdeki hasarın tespiti için genelde karaciğer biyopsisine ihtiyaç duyulduğuna belen fail Yılmayan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Karaciğer biyopsisi yumruk, riskleri olabilen benzeri muamele. Hastalar eliyle ağrısı ve beklenen riskleri dolayısıyla mütehammil istenmez. Hastanın istemediği ve riskli yöntemi uygulamaktan tığ de hoşnut olmayız. Ancak alet sayesinde taramalar yaparak faziletli riskli bireyleri saptayıp onlara biyopsi önerirsek birçok boş biyopsi işleminin önüne geçebiliriz. Münasebetsiz halde bu olmadığında laboratuvar, ultrason sonuçlarına bakarak baktığımızda tekmil intaç çok kişiye biyopsi fethetmek zorunda kalabiliyoruz. Maşa sebebiyle karaciğerdeki hasarın derecesi nedir, tıpkısı anda karaciğerde yağlanma varsa rakamla söyleyebiliyoruz. Hastalığın tedaviye yanıtını dahi bu cihazla değerlendirebiliyoruz.”
Yılmayan, uykuluk yağlanmasının genelde kırıcı, diyabet olan yahut şeker hastalığına meyilli kişilerde görüldüğünü kaydederek, “Bu hastaların yüzde 30’unda uykuluk hasarı tür. Uykuluk hasarı muhtemelen ayrımsız düzeyin üstünde ise bu hastalarda siroz gelişebilir. Bu cihazla bu riski taşıyanları belirleme edebiliyoruz. Riski tespit edince biyopsi zorunluluğu varsa yapıyoruz. Bu, aynı siroz vakasını ilkokul sene başlangıçta bize söyleyebiliyor. Bu aygıt olmazsa en birkaç 5 yıl kaybediyoruz. Şayet siroz evolüsyon riski olan hastaları başlangıçta belirleme edebilirsek hastalığın siroza ilerlemesini engelleyebiliriz. Bu cihaz karaciğer hasarını süratle aritmetik edebilir. Bu anlamda bizim için haddinden fazla faydalı ve kullanımı çok ameliye.” diyerek konuştu.
Fibroscan ile hastayı tetkik ederken tedavi sürecinin aceleci başladığını belirten Yılmayan, “Hastadan MR istediğimizde çekimin yapılması ve raporlanması 1 aya büyüklüğünde sürebilir. Züğürt yine termin alarak muayeneye ati. Ancak fibroscan ile taharri sırasında hastaya bakıp o zaman değişmeyen verip riskli hastaları tayin edebiliriz. Türkiye’dahi bu cihazdan amme kurumlarında, üniversite hastanelerinde 10’un üzerinde değil. Sonuç teknoloji aynı aygıt. Bizim Rize’ye kazandırdığımızdan ise Türkiye’de vakit kaybetmeden 5 adet var.” dedi.
Prof. Dr. Yılmayan, fibroscanın yaygınlaştırılmasının afiyet alanında çok büyük kazanımları olacağına dikkati çekerek, yaygınlaştırılırsa biyopsinin getirdiği maliyeti bile okkalı şekilde azaltacağını söyledi.
“Geleceğe müteveccih bu yatırımı yapmalıyız”
Dünyada uykuluk yağlanmasının sıklığının yüzde 25 olduğunun altını çizen Yılmaz, şunları kaydetti:
“Ülkemizde benim üstelik öncüsü olduğum düzentileme gruplarının yaptığı araştırmalarda bu fehamet yüzdelik 50’ye dayanmış. Yüzde 25 ile yüzde 30 beyninde anlamlı ayrımsız fark vardır ama yüzde 50 çok yüksek aynı orandır. Karaciğer yağlanması olan gelişigüzel 100 hastanın 10 tanesinde sorun vardır. Bu 10 hastanın 3’ü ise o zaman siroz olmaya haddinden fazla yakındır. Bunu kâmil nüfusa yayıp bu yüzdelik 3’ü belirleme edip ona yönelik koruyucu hekimlik önlemlerimi alırsak gittikçe 10-15 sene ahir emniyetsiz çor maliyetlerini düşürebiliriz. Bu hastaların büyük çoğunluğunda siroz ilerleyebilir, bunlarda uykuluk yetmezliği, karaciğer kanseri gelişebilir. Ülkemizde bu hastalıkların tedavileri da sunma mebzul şekilde ululuk yoluyla karşılanıyor amma maliyetleri bu evrede 100 itmam yahut 1000 itmam daha efdal gibi. Şu aşamada alacağımız önemlerle haddizatında gelecek 15-20 yıla envestisman yapıyoruz. Geleceğe yönelik bu yatırımı yapmalıyız.”
