Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin NATO üyeliğinin 70. sene dönümü olan 2022’nin İttifak amacıyla dahi koskocaman bir dönüm noktası olduğunu belirterek, “Gelecek 10 yıla dair Stratejik Konsept’te, terörün temel zılgıt olarak kayda geçirilmesini sağladık. Savaşla alay malay NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya’yla imzaladığımız Müselles Andıç terörle mücadele önceliklerimizin kayda geçirilmesi açısından oylumlu ayrımsız avantaj oldu.” dedi.

Çavuşoğlu, TBMM Cazibe ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığı ve ilişkin kurumlarının 2023 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.

Aut siyasa gündemlerinin ağır sıklet olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, yakından izlem etmeleri gereken çok sayıda ciddi konunun olduğunu dile getirdi.

Bazı koskocaman dosyalarda öne sâdır gelişmeleri paylaşan Çavuşoğlu, Türk Dünyası’nın Karabağ Zaferi’nin peşi sıra mefret gelişmelere sahne olmaya devam ettiğini, Ukrayna Savaşı sonrasında Ilımlı Koridor’un mütezayit öneminin Türk dünyasının global ağırlığını elan da artırdığını söyledi.

Çavuşoğlu, bu potansiyeli hayata geçirmek üzere Türkiye-Azerbaycan- Özbekistan ile Dışişleri, Tecim ve Ulaştırma, Türkiye-Azerbaycan- Kazakistan ile Dışişleri ve Iblağ Bakanlarının katılımıyla üçlü formatlar kurduklarını ve bu mekanizmalara erke bakanlarının bile katılımını sağlayacaklarını tabir etti.

Bir sene geçmiş İstanbul’birlikte Türk Konseyi’ni arsıulusal teşkilata dönüştürme kararı aldıklarını hatırlatan Çavuşoğlu, bu hafta gerçekleşecek Semerkant Zirvesi’nde bile Türk Yatırım Fonu’nun hayata geçirilmesi, Türk Devletleri Teşkilatı 2022-2026 Izleme Belgesi’nin kabul edilmesi, TÜRKSOY, TÜRKPA, Türk Akademisi ve Türk Firez ve Miras Vakfı’yla ilişkilerin kurumsallaştırılması, Türk Devletleri Teşkilatı Spor Teşkilatı kurulması ve ticaret ve eriştirme konularında konkre adımlar atılmasını planladıklarını kaydetti.

Çavuşoğlu, zaman Ticaret Bakanı Mehmet Muş’la Semerkant’a yola çıkacaklarını belirterek, sair bakanlarla birlikte bu kararlara son halini verip, liderlerin onayına hazır kuzuluk getireceklerini söyledi.

Azerbaycan’la savunmadan, enerjiye, lojistikten, ulaştırmaya, işgalden kurtarılan toprakların baştan inşasına büyüklüğünde kapsamlı işbirliğinin artarak bitmeme ettiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Azerbaycan’ın Galibiyet Günü’nü kutladı.

Çavuşoğlu, normalleşme politikalarının 2022’birlikte Türkiye’nin aktif dış politikasının mehabetli bire bir boyutunu oluşturduğunu belirterek, ” Cenup Kafkasya’bile sulh ve bol bolamat amacıyla Ermenistan’la normalleşme sürecini yürütüyoruz. Azerbaycan’la eşgüdüm içinde Ermenistan’ı barışın paydaşı etme girişimlerimiz sürecek.” dedi.

Suudi Arabistan, BAE ve İsrail’le normalleşme

Öte yandan Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Mürekkep Zenci Emirlikleri’yle (BAE) ilişkilerinin birlikte bakir tıpkı döneme girdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, gelişmemiş süre ortamında düğme kayırıcı dozaj ziyaretlerde bir nice konuyu çözüme kavuşturduklarını, ticaret, yatırımlar, eğitim bilimi, hars ve aut siyaset üzere bir nice alanda kopça kazanımlar elde ettiklerini aktardı.

Çavuşoğlu, İsrail’le, eş çıkarlar ve paçarız hassasiyetlere utanmak çerçevesinde ayrımsız işbirliği hedeflediklerini, karşılıklı kendisine büyükelçilerin yeniden atandığını ve peş düzem ziyaretlerin gerçekleştiğini belirterek, Filistinlilerin haklarının ve Kudüs’ün statüsünün ilişkilerin makro ayrımsız unsuru olduğunu, İsrail’birlikte eskimemiş kurulacak hükümetle birlikte süreci bu temelde ilerletmeye amade olduklarını vurguladı.

Suriye’dahi, 4 stratejik erek temelinde ilkeli tavırlarını koruduklarını kaydeden Çavuşoğlu, bunların ülkenin birliğinin ve yer bütünlüğünün korunması, politik çözüm temelinde kalıcı istikrara kavuşturulması, terörün sınırlardan sökülüp atılması ve Suriyelilerin ülkelerine emin şekilde mankafa dönmesi olduğunu dile getirdi.

Çavuşoğlu, “İstikrarı sağlamaya müteveccih çabalarımız yardımıyla kısaca 530 bin Suriyeli izansız döndü. İstihbarat kurumları arasındaki kâin temasların diplomatik seviyeye çıkarılmasına akıllıca yassı oluşursa, bunu bile değerlendiririz.” ifadesini kullandı.

Libya’üstelik da sahada dengeyi koruduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, Milli Bağlantı Hükümeti ilkin gelmek için politik yelpazenin gelişigüzel kesimiyle temasları artırdıklarını anlatım etti.

Çavuşoğlu, güzeşte ay Trablus’a yaptıkları ziyarette imzalanan Hidrokarbon Uzlaşma Muhtırası işbirliğini aynı art düzeye çıkardığını hatırlattı.

Ege ve Şarki Akdeniz

Veli ve Gün Doğusu Akdeniz’üstelik Türkiye ve Yıldız Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin (KKTC) hak ve çıkarlarını kararlılıkla koruduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, diğer askeri statüdeki adaların silahlandırılması konusundaki diplomatik ve hukuki adımları sürdürdüklerini, akıbet tıpkısı yılda Birleşmiş Milletlere (BM) gönderdiği arttırma iki mektubun ” Yunanistan’ın dengesini bozduğunu” belirtti.

Çavuşoğlu, “Maşrık Akdeniz’birlikte BM’ye bildirdiğimiz kıta sahanlığımıza müteveccih Anadolu Palikarya ikilisinin sonuç 2 yıldaki 9 ihlal girişimini sahada ve masada engelledik. Nihayetinde benzeri İtalyan şirketi da bizim ana kara sahanlığımızda bilimsel araştırı fora etmek amacıyla Türkiye’ye başvuru yaptı. Bu bizim kıta sahanlığımızı ayırt etmek anlamına geliyor. Tığ de bu izni tabii bazen koşullarla kendilerine verdik. ” değerlendirmesinde bulundu.

Kıbrıs meselesinde tıpkısı dönüm noktasında olduklarını hatırlatan Çavuşoğlu, KKTC Hükümeti’yle birlikte egemen denklik ve değer arsıulusal yontu temelinde iki devletli çözümü savunmayı sürdüreceklerini, Maraş açılımı ve KKTC’nin yaptığı akıbet öneriler üzere konkre adımlara desteklerinin dahi bitmeme edeceğini vurguladı.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin NATO üyeliğinin 70. sene dönümü olan 2022’nin İttifak amacıyla üstelik şanlı bire bir dönüm noktası olduğuna dikkati çekerek, “Gelecek 10 yıla dayalı Stratejik Konsept’te, terörün asıl tehdit yerine kayda geçirilmesini sağladık. Savaşla alay malay NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya’yla imzaladığımız Müselles Muhtıra terörle savaşım önceliklerimizin kayda geçirilmesi açısından kocaman bire bir yarar oldu.” ifadesini kullandı.

Üçgen Düzenek ile uygulamaları takip ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, bugün Ankara’bile olan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan’la bu konuları ele alacağını söyledi.

“KEZ üyeliğine tığ Türkiye olarak bağlıyız”

Çavuşoğlu, Türkiye-SUTAŞ ilişkilerini elan olumlu tıpkısı gündeme taşıdıklarını belirterek, “AB üyeliğine biz Türkiye olarak bağlıyız. Avrupa’nın esasen bu edisyon gününde Türkiye’ye ihtiyacı var. Türkiye’nin arsıulusal alandaki çalışkan liderliği Avrupa üzere bile tıpkı kazanım olacak.” dedi.

Nazır Çavuşoğlu, “Bugüne kadar yaptıklarımızı ve yapıyor olduklarımızı Avrupa Birliğiyle (KEZ) beraber yapsaydık, zaman Avrupa Birliği dünyada şanlı bire bir oyuncu yerine ayakta alkışlanırdı. Ama maatteessüf bu vizyonu yakalayamıyorlar. Ağustos ayında büyükelçiler konferansında vurguladığım üzere, ‘Türkiye Avrupa’dır’ ifadesi bu yönelimi özetliyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, öte yandan Küçük Asya-Yunan taleplerine doğrulama olan AB’nin daha çok önemli bir açılım kazanması gerektiğini vurguladı.

Afrika ve Türk Devletleri Teşkilatı

Türkiye’nin açılım ve paydaşlık politikalarının somut sonuçlarını almaya devam ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye’nin Afrika’daki büyükelçiliklerin sayısının 44’e çıktığını, Afrika kıtasıyla tecim hacminin da 2002’den bu yana 10 itmam artarak bu sene böylelikle 45 milyar dolara çıkacağını söyledi.

Çavuşoğlu, Reisicumhur Erdoğan’ın liderliğinde gerçekleştirilen 3. Türkiye-Afrika Katılım Zirvesi’ne 38 ülkeden 16 Oran ve Hükümet Başkanı ile 100 Nazır katıldığını hatırlatarak, dünyada bu cins zirveleri yapabilen çokça bir iki devlet ve düzenleme olduğunun altını çizdi.

Icra Vekili Çavuşoğlu, “Geçtiğimiz kamer Afrika turumda ülkemize gösterilen mail ilgiye benzeri sefer henüz şahit oldum. Bu dahi bittabi Sayın (Fransa Reisicumhur Emmanuel) Macron’un dengesini bozdu. Esasen Afrika’yla ilgili Türkiye aleyhine izah yapmaya devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’yle ticaretlerinin 1 bilyon dolardan 15 milyar dolara çıktığını belirterek, “Bu yıl bu rakamı geride bırakarak tarihimizdeki sunu yüksek ikili ticaret hacmine ulaşmayı hedefliyoruz. Yeniden Asya girişimimiz üstelik, binden fazla eylem alanında konkre hedeflere dönük şekilde devam ediyor.” dedi.

Antalya Diplomatlık Forumu

Öte yandan değişik alanlarda yenilikçi girişimlerinin birlikte bitmeme ettiğini vurgulayan Çavuşoğlu, martta düzenledikleri 2. Antalya Diplomatlık Forumu’nun (ADF) Antalya’yı “global diplomasi haritasının merkezine” yerleştirdiğini tabir etti.

Çavuşoğlu, bu kapsamda haddinden fazla sayıda büyüklük ve hükümet başkanı ile bakanlar ve uluslararası yapı yetkilerini Türkiye’da ağırladıklarına dikkati çekerek, ADF’nin kurumsallaşmasına ilgili kanun teklifinin meclise sunulduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, Dijital Diplomasi girişimleriyle yeni teknolojilerden dış politikanın her alanında yararlandıklarını belirterek, bakanlığın çözümleme ve değerlendirmelerini “stratejik öngörü ve gelecek okuryazarlığı” gibi ilmî yöntemlerle güçlendirmek amacıyla bire bir posta haritasını uygulamaya koyduklarını anlattı.

Konsoloshane hizmetlerinde yapay zeka ve eskimemiş teknolojilerden faydalanmaya bitmeme ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, vatandaşların erişimini kolaylaştırmak üzere anlık tasa uygulamalarını hizmete aldıklarını ve engelli vatandaşlar üzere Konsolosluk Çağrı Merkezi’nde meni dilinde görüntülü hizmete başladıklarını söyledi.

Çavuşoğlu, Türkiye’üstelik değişik kurumların verdiği 74 hizmeti vatandaşlara arz mebzul şekilde sağladıklarını belirterek, yılbaşından beri tahminî 3 milyon konsolosluk hizmeti gerçekleştirdiklerini, bu yıl şimdiye kadar 127 Türk vatandaşını cankurtaran uçakla Türkiye’ye getirdiklerini kaydetti.

“Avrupa’dahi yükselen rasizm, ecnebi düşmanlığı ve İslam karşıtlığı karşısında vatandaşlarımızın yanındayız”

Icra Vekili Çavuşoğlu, “Avrupa’da yükselen ırkçılık, ecnebi düşmanlığı ve İslam karşıtlığı karşısında vatandaşlarımızın yanındayız. Ahbaplık desteği vermeye da devam ediyoruz.” dedi.

Dünyanın seçkin durumunda Türk soydaşlarının kardeş ve akraba topluluklarının kendilerinden bindi beklediğini hatırlatan Çavuşoğlu, “Ukrayna Savaşı’nın başlamasıyla boşaltma operasyonumuzu derhal hayata geçirdik. Aralarında Ahıskalı ve Katliam Tatar soydaşlarımız ile kardeş Türk devletlerinin vatandaşlarının bulunduğu 18 binden fazla kişiyi tahliye ettik. Demincek da Herson bölgesinden çıkmaya müteharrik Ahıska Türklerinin ülkemize getirilmesi üzere çalışmalarımız sürüyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, Balkanlar’dan Itidalli Şarki’ya dünyanın dört bir yanı sıra Garp Trakya Türkleri, Kırım Tatarları, Ahıska Türkleri, Uygur Türkleri, Gagauz Türkleri, Irak ve Suriye Türkmenlerinin yanında durmaya devam edeceklerini dile getirdi.

“Aut siyaset konularına milli ve siyasa üstü tıpkı göz açısıyla yaklaşıyoruz”

Etken diplomasinin bundan sonra kendileri amacıyla “yeğleme değil” bir “zorunluluk” olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, “Bekle gör politikası strateji lüksümüz namevcut. Hareketli diplomasinin sonuç vermesi kamu kurumlarımızla canlı işbirliğine vabeste.” değerlendirmesini yaptı.

Çavuşoğlu, bu kapsamda meclisin desteğini gelişigüzel ahit arkalarında hissettiklerini rapor etti.

Milletvekillerinin istifham önergelerinin ve bilgelik taleplerinin hızlı ve canlı şekilde karşılanmasının öncelikleri olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “TBMM Umumi Sekreterliğinin verilerine göre, Bakanlığımın istifham önergelerinde yüzde 95’in üstünde ayrımsız yanıtlanma oranıyla birinci sırada olması bunun göstergesi. Aut politika konularına milli ve yöntem üstü bire bir göz açısıyla yaklaşıyoruz. Eleştiri konularda muhalefetimizi ve milletvekillerimizi bilgilendirmeye devam edeceğiz.” dedi.

Dışişleri Bakanlığı ve ait kurumlarının 2023 bütçesi

Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığının ve sınırlı kuruluşların 2021 yılına ilişik Değişmez Hesaplarının Hazne ve Maliye Bakanlığına iletildiğini ve Bakanlığın harcamalarının denetimi konusunda Sayıştay Başkanlığı ile mail işbirliği içre olduklarını belirterek, “Raporlara yansıyan umum bulguları dikkatle inceliyoruz, gerekli düzenlemeleri yapıyoruz. Sayıştay’ın 2021 yılına dair denetleme raporunda 8 bulgu düzlük alıyor. Bunlardan, üçünün mevzuata dair yorum farklılıklarından, ikisinin sınırlı dışında yaşanan olağanüstü koşullardan, Ukrayna’daki kavga üzere, küsurat üçünün ise saymanlık kodlarına ait girişlerden kaynaklandığı belirleme edildi. Bu bulguların çözüme kavuşturulması için de lüzumlu çalışmayı yapıyoruz. Ayrıca, İç Denetleme Birimi’nin faaliyetlerini daha faal ayla getirecek önlemleri alıyoruz.” ifadesini kullandı.

Dışişleri Bakanlığına 2023 yılı Merkezi Dalavere Bütçe Kanun Teklifi ile 16,7 milyar liralık bedel tahsis edilmesinin öngörüldüğünü söyleyen Çavuşoğlu, Vekillik bütçesinin yaklaşık yüzde 55’inin ensiz dışı teşkilatının harcamaları üzere kullanıldığını, yüzde 35’inin arsıulusal kuruluşlara katkı payı ödemeleri ve sıkıntılı dışındaki öğretmen, lektör ve kült görevlileri maaşları için harcandığını kaydetti.

Çavuşoğlu, SUTAŞ Başkanlığının AB ile harmoni ve bildirişim çalışmalarını sürdürürken, KEZ finansal kaynakları ve programlarından bildirme etken şekilde intifa yönünde çalışmaya bitmeme ettiğini belirterek, Ulusal Ajansın de değme sene 60 bin vatandaşın Erasmus ve Avrupa Dayanışma Programından yararlanmasına apotr olduğunu söyledi.

Avrupa Komisyonu’nun yıl içinde 10 Avrupa ülkesinin millî ajanslarına yaptığı rutin tetkik ziyaretinde Türkiye Millî Ajansı’nın genişlik başarılı ajans adına nitelendirildiğini hatırlatan Çavuşoğlu, bu sene stajyer memnuniyetinin sunu faziletli olduğu hava olduklarını ifade etti.

Çavuşoğlu, Türk Denklik Kurumu’nun Türk ürünlerinin standartlarını yükselttiğini, dış ticaretin önünü açtığını ve dost ve cömert ülkelere akreditasyon ve uygunluk konusunda destek sağladığını kaydetti.

Vekil Çavuşoğlu, 1,9 bilyon lirası Ulusal Ajans ve AB programlarına ortaklık girmek amacıyla, SUTAŞ Başkanlığı üzere mecmu 2,1 milyar liralık bütçe teklifinin Komisyon’un onayına sunulduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, ayrıca Türk Akreditasyon Kurumunun 2023 bütçe teklifi olan 119 milyon lira ödeneğin de onaya sunulduğunu ifade etti.

Vekil Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığı bütçesini ve amme kaynağını ülkenin çıkarları amacıyla arz hareketli şekilde kullanacaklarını vurguladı.

(Bitti)