İstiklal mücadelesinde Kuvayımilliye ateşinin yakıldığı Balıkesir’da hareketin öncülerinden Keçecizade Hafız Mehmet Emniyetli ve Zarbalı Hulusi Satma’in ikinci göbek torunu Gülden Sarıbaş, iki dedesiyle hava duyuyor.
Ayvalık ilçesinde hayatını sürdüren ve Balıkesir’in Milli Savaş’deki önemiyle ilişik eserleri inceleyici 62 yaşındaki Gülden Sarıbaş, Cunda Adası’nda Hulusi Mir anısına hars evi kendisine dahi geçer not butik otelde AA muhabirine, Halas Savaşı’nın 100 sene evvel zaferle sonuçlandığını hatırlatarak, annesinin dedesi Hulusi Mir ve babasının dedesi Hafız Mehmet Sakıncasız Eş’in Kuvayımilliye öncülerinden olduğunu söyledi.
Nazik dedelerinin aynı zamanda dünür olduğunu tamlayan Sarıbaş, Zarbalı Hulusi Satış’in 1917 yılında, Hafız Mehmet Tehlikesiz Koca’in ise Kurtuluş Savaşı sırasında Balıkesir’birlikte uray başkanlığı yaptığını dile getirdi.
Reddi İlhak Cemiyetinden 1919’de Balıkesir’e gönderilen mektubun ilk Koruyan Mehmet Sakıncasız Eş’e ulaştığını ve onun vatanın engelleme edilmesi nedeniyle gözyaşlarını tutamadığını anlatım fail Sarıbaş, şöyle konuştu:
“Dedem Keçecizade Saklayan Mehmet Güvenli Komutan elan sonraları bütün Balıkesir’i Okuma Yurdu’na çağırmış. İlk oluşturulan merkez astronomi 11 kişilikmiş, heyetteki gayrimüslimler ‘Protesto ve direnişe katılmayalım’ dedikleri için heyet 7 kişiye sakıt ve elan sonra toplantılar belirsiz yapılmaya başlanmış. Ala Mescit’teki derinti dikkati çekmesin diye niteleyerek mevlit okutma bahanesiyle yapılmış. Bilinmedik toplantılar Zarbalı Hulusi Bey’in evinde ergin. Kişi aralarında askerli mücadeleye değişmeyen vermişler ve bunu halka ifşa etmek istemişler. Bunun duyurulup Balıkesir’in işgalini gölge etmek üzere birlikte tevellüt bahanesiyle Alacalı Mescit’te tıpkısı toplantı yapılma kararı Zarbalı Hulusi Satış’in evinde alınmış. Hulusi Satış’in evinde alınan kararla bölüt, Alacalı Mescit’te doğum okutulacak diye duyurulmuş ve el oraya mecmu. Bu güruh sırasında bile İzmir’in işgal edildiğini, Balıkesir’in giderek obstrüksiyon edilebileceğini ve düşmanın Türk topraklarına bukanak bastığını söylemişler. Orada kısacası silahlı direnç kararını almışlar.”
Palikarya işgal güçlerine karşı Koruyan Mehmet Tehlikesiz Mir’in cepheye sivil direnişçilerin komutanlarından biri kendisine genişlik önde gittiği bilgisini veren Sarıbaş, dedesi Mehmet As’in 15 yaşındayken ona haremlik ettiğini söyledi.
Sarıbaş, Koruyan Mehmet Emin Bey’in, Balıkesir’deki Anzavur Ayaklanması’nın bastırılmasında şanlı katkıları olduğunu ifade ederek, “Cepheden döndüklerinde Balıkesir’deki vatandaşlar Keçeci dedemi nazik tıpkısı sevinçle yollarda karşılamış.” dedi.
Zarbalı Hulusi Satma’in bile Kuvayımilliye’nin öncülerinden olduğunu anlatan Sarıbaş, 130 nefis müfrezesiyle Bergama’ya akıllıca hareket ederek Palikarya kuvvetlerini durdurduğunu belirtti.
Geri püskürtülen engelleme güçlerinin Menemen’da 17 Haziran 1919’dahi sivillere saldırarak kırım yaptığını tabir fail Sarıbaş, “İkisi Erzurum ve Sivas kongreleri öncesi doğmak üzere Balıkesir’da 5 kongre düzenlenmiş. Bu kongreler sonucunda 101 değişmeyen münfail, bu kararlarla Balıkesir’bile benzeri azamet gibi akım edilmiş. Bunu bazıları ‘çete hareketi’ diye azımsamak lazım amma banko Balıkesir aynı aydın hareketidir, şuurlu tıpkı Kuvayımilliye mücadelesidir. Elhak hakeza ayrımsız uğraş olmasaydı 14 kamer sürecinde Yunan kuvvetleri uyumlu kalaba kurulana kadar Anadolu’yu çoktan engelleme etmiş olurdu.” değerlendirmesini yaptı.
Sarıbaş, Zarbalı Hulusi Satış’in 1922’den vefat ettiği 1968’e kadar Ayvalık’ta yaşadığı bilgisini verdi.
“İki alp dedenin torunu olmaktan nazik gelgel duyuyorum”
Büyük dedesinin, ömrünün sonuç 3 yılını Çamlık Mahallesi’ndeki evlerinde geçirdiğini dile getiren Sarıbaş, şunları kaydetti:
“Zarbalı dedem 86 yaşında olmasına karşın ölmeden eski serencam 6 taban kadar deli dolu yaşantısını sürdürdü. Haddinden Fazla münhal benzeri zekasının olduğunu annemlerden duyuyorum. Akıbet zamanlarda gözleri görmüyordu ve ben ona gazete okuyordum. Dedem günlük hayatla hiçbir zaman ilgisini koparmadı. Herhangi Bir ant rastgele şeyden apaydın kalkmak talip biriydi. Zarbalı dedem serencam 6 ayını yatağa tutkun geçirdi. Yatağının ucunda kocaman benzeri Türk bayrağı ve madalyaları ile silahları duruyordu. Bu görüntüyü on paralık unutmam. Keçecizade Hafız Mehmet Sakıncasız Mir dedem de 1935 yılında ahiret yolculuğu etmiş. Gelişigüzel iki dedem da Balıkesir’de Kasaplar Mahallesi’nde yandaki oluyorlarmış. Kurtuluş Savaşı sonrası çocuklarını evlendiriyorlar ve iki alp yaşama dünür oluyorlar. Böyle iki kahraman dedenin torunu olmaktan büyük haysiyet ve kurum duyuyorum. İstiyorum kim bilcümle Türkiye’deki gelecek kuşaklar bile böyle büyük benzeri tarihimiz ve kahramanlarımız olduğunu bilsinler.”
Sarıbaş, dedelerinin anılarını gençlere anlatarak geleceğe aktarmaya çalıştığını sözlerine ekledi.
“Memleket meseleleri söz konusu olduğunda hepsi kuma noktada toplanmış”
“Balıkesir’in Kuvayımilliye Kahramanlarından Zarbalı Hulusi As” kitabının yazarı Balıkesir Üniversitesi Bilim Literatür Fakültesi Çağ Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Nahide Şimşir ise Milli Uğraş’nin şişman yokluklar içinde yapıldığını vurguladı.
İzmir’in işgalinin peşi sıra Balıkesir’in “Milli Savaşım’nin kalesi” olduğunu ifade eden Şimşir, ” Gün Batısı Anadolu’da Balıkesir tutunma noktasına mevrut. Balıkesir’da Kuvayımilliye kahramanları Zarbalı Hulusiler, Yırcalılar, Vehbi Bolak ile ’41 Alem Adam’ vasıtasıyla 5 kurultay düzenleniyor. Erzurum Kongresi, Gün Doğusu Anadolu’bile ne ise bu kongreler birlikte o öneme sahiptir.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Şimşir, Balıkesir’üstelik Milli Savaşım döneminde “İzmir’e Akilane” gazetesiyle matbuat aracılığıyla üstelik mücadeleye bindi verildiğini belirtti.
Çoluk çocuk bilcümle halkın Palikarya güçleriyle uğraş ettiğini tamlayan Şimşir, şunları söyledi:
“Hatta elan sonradan Mustafa Kemal Atatürk onlarla irtibata geçip topyekun tıpkı mücadelenin söz konusu olması ve birleşmeleri sağlanmış. Sonradan Milli Uğraş içinde, Balıkesir’da lüzumlu Kuvayımilliye ordusu bahis konusu olduğunda destek verenler, saylav olarak karşımıza çıkıyorlar kim bunlardan biri de Zarbalı Hulusi As’dir. İzmir obstrüksiyon edildiğinde Keçecizade Mehmet Emin Görgülü, Balıkesir’bile belediye başkanıydı. İzmir’in işgali üstüne Balıkesir’dahi kâin Okuma Yurdu’nda toplantıların yapılması açısından Keçecizade yüce bire bir isimdir. Zarbalı’nın bile Bir Numara Acun Savaşı sırasında şehremaneti başkanlığı görevi var. Geçimlerini tüccar olarak sağlayıcı bu insanlar, memleket meseleleri söz konusu olduğunda Balıkesir’birlikte tecimen yahut siyasetçi tevessül etmek yüce incelmemiş, bütünü ortak bire bir noktada toplam.”
